Manifeste affirmant le caractère un et divers de la langue d'Oc

#323: Ive Gourgaud - AMB lous METEISSES...

Bonjorn Sénher Gorgaud

encara'n còp vesi pas ço que reprochatz a n'aquelis paures "amb" e "meteis" que se'n prenon pel morre per pas un rond...

son dins lo Tresor, e se pòt legir tanbens ambe profièit ço que ne disia Alibert (Vade retro Satanàs!) dins sa gramatica qu'es per ieu remirabla. Qu'Alibèrt siaguèsse estat condemnat per collaboracion invalida pas son trabalh de gramatician, que ba sapie ! (o alara ne caldrà tanbens metre al pilòri qualques autris)

mas es pas sus aquò que voliai portar lo fèrre. Es sus la question, que pausatz, del ligam (o pas) occitan-catalan. Objectivament, aquel ligam existis : coneissi dins ma familha quaucus que venguèt de Valéncia en frança a 15 ans, dins lo grand bolegadis de misèria que faguèt fugir en tèrras occitanas tantis espanhòls o catalans de la republica vencuda per Franco . Siaguèt plan espantada d'ausir dins lo sud d'aude, del costat de Pèirapertusa, lo monde de l'endreit que parlavan una lenga que comprenia sulpic dins sos mendres detalhs, amb un fum de mots comuns e mai prononciats "a la valenciana" es a dire (ço disia) mai proches de son catalan de Valéncia que del catalan parlat mai del costat de Barcelona. Primièr exemple.

Segond exemple : quand me'n vau passejar del costat de Palafrugell, parli al monde d'aval mon michant catalan, vos ne balhi la recèta : 95 % de lengadocian prononciat "a la catalana" (un secador per exemple es pas mai un "secadou" mas puslèu un "sac-à-dos") e 5% de salpicatge de "vertadièr" catalan "molt ben", " que maca ", "fèr", "més" (qu'existan tanbens en occitan...) etc. Lo monde me comprenon ben, mas me prenon per un rosselhonés. Praquò se m'amusavi a far aquò a Rivesaltes o a Baixàs lo monde d'aval m'identificarian sens pena coma "gavatx pòrc", me gitarian pèiras, e mai benlèu me cosinarian en boles de picolat. Passariai per un espion de l'ASCIII.

una autra question es de saber se los catalans e los occitans devèm aver un destin comun. Nostres biaisses de parlar son vesins, es evident praquo qu'un fum de causas nos desseparan : elis van benlèu conquistar lor independéncia, nosautris ne sèm encara a manifestar per aver lo dreit de penjar de panèls.

nòstres parlars entre elis son pròches mas disparièrs : es un fait emai se i a un fum de ponts entre elis. per ieu, afirmar lor unitat es subretot afirmar l'existéncia d'un destin comun, delà de las diferéncias de tala o tala "parladura". La question vertadièra es doncas : deven o pas, en nos apiejant sus çò que fa nòstra unitat puslèu que sus nòstres particularismes, bastir un destin comun ? per ço que tòca a las revendicacions lenguisticas, me sembla que la responsa es "oc".

me sembla una pausicion "realista". Non ?